KUMAŞLA İLGİLİ HER ŞEY: ERLER TEKSTİL

KUMAŞIN TANIMI
Moda endüstrisinin temel taşı olan giysilerin ana materyali “KUMAŞ” en genel tanımıyla pamuk, yün, ipek, keten ve naylon gibi lifli elyaflardan elde edilen ipliklerin dikey ve yatay olarak birbirinin altından/üstünden geçmesiyle elde edilen kaplayıcı yüzeylerin tümünü ifade eder.
KAYNAĞINA GÖRE KUMAŞLAR
Kumaşlar için doğal ve sentetik olmak üzere altı ana kaynaktan faydalanır. Doğal lifler ile üretilen kumaşlar daha nefes alabilir ve hipoalerjenik olmakla birlikte pahalı ve bakımı zordur. Daha ekonomik ve bakımı kolay olan sentetik kumaşlar nitelikleri nedeniyle hazır giyim endüstrisi için önemli bir alternatiftir. Özellikle tekstil teknolojilerindeki yeniliklerle birlikte gelişen sentetik kumaşlar, su geçirmez, kırışmaz, yumuşak, leke tutmaz gibi özelliklere sahiptir.
1- HAYVANLARDAN ELDE EDİLEN KUMAŞLAR: Genellikle kıl, kürk, deri kullanılarak elde edilen doğal kumaşları kapsar. Yün, kaşmir, angora, tiftik dışında ipek de bu gruba girer.
2- BİTKİLERDEN ELDE EDİLEN KUMAŞLAR: Pamuk, keten, jüt, bambu, kenevir, modal gibi tohum kılıflarından, yapraklarından veya saplardan elde edilen liflerle dokunmuş doğal kumaşları ifade eder.
3- MİNERALLERDEN ÜRETİLEN KUMAŞLAR: Cam elyaf, metal elyaf, asbest gibi yine doğal kabul edilen kaynakları ifade eder.
4- SENTETİK KUMAŞLAR: Fosil yakıtlardan kimyasal işlemle üretilen naylon, polyester, akrilik, lateks, suni ipek, spandeks, aramid gibi kumaşları ifade eder.
5- YARI SENTETİK KUMAŞLAR: Doğal bitki lifleri ve viskoz gibi kimyasallardan birleştirilirler.
6- KARIŞIMLAR: Performansı artırmak, dokuyu iyileştirmek ve maliyeti düşürmek için farklı liflerin kombinasyonu ile elde edilen kumaşlar.
TARİHTEKİ İLK KUMAŞ
Uzmanlar kumaşın ortaya çıkışının, insanın korunma ve örtünme ihtiyacı ile doğrudan ilişkisinin olduğu konusunda hemfikir. Hatta ilk kumaşın ketenden üretildiği; sırasıyla yün, pamuk ve ipek kumaşların hayatımıza dâhil olduğu tahmin ediliyor. Peki bulunduğumuz coğrafyanın kumaş diyarı olduğunu biliyor musunuz? Bilinen en eski kumaş örneğinin adresi Anadolu. Konya’nın Çumra ilçesi yakınlarındaki 9 bin yıllık yerleşim alanı Çatalhöyük'te bulunan kendirden dokunmuş kumaş parçası, kumaş tarihi için önemli bir belge niteliğindedir. Zamanla farklı materyallerin ve tekniklerin kullanımıyla gelişen kumaşçılık, bugün ulaştığı endüstriyel üretim kapasitesiyle önemli bir ekonomik değere ulaşırken, giyinmenin kendini ifade etmeye dönüştüğü günümüz moda dünyasının da bel kemiğini oluşturmuştur.
LİFİ İŞLENEN İLK BİTKİ: PAMUK
Pamuk bitkisinin tohum çiçeğinde yetişen doğal bir lif. Yumuşak, nefes alabilen, hafif, hipoalerjenik ve dayanıklıdır. Çoğunlukla yazlık giysiler, tişört gibi günlük giysiler ile nevresim ve çarşaf gibi ev tekstilinde kullanılır. Pamuk tarımının yapılmasına Hindistan’da ve Güney Amerika’da en az 5 bin yıl önce başlandığı, kumaş dokumasında kullanılmasının ise M.Ö. 3000 yılına rastladığı arkeolojik kazılarda belirlenmiştir. Pamuktan üretilmiş kumaşın yayılımı Hindistan’dan Mezapotamya ve oradan da Eski Mısır’a geçtiği tahmin ediliyor. Pamuk, İngilizce’ye (cotton), Arapça 'al kutun' sözcüğünden geçmiştir. Anadolu’da M.Ö. 330 yılına dek geriye giden uzun bir tarihçesi olmasına karşın asıl gelişmesi 11. yüzyılda Selçuklular ve 14. yüzyılda Osmanlılar zamanında olmuştur.
YÜNLÜ KUMAŞIN TARİHİ
Bugün özellikle safkan merinos koyunlarının yünlerinden yapılan yüksek kaliteli yün kumaşlar ince, güçlü, esnek yapısı, nefes alabilen, kokuya dayanıklı, nem emici ve boya tutucu özellikleriyle lüks bir elyaf olarak kabul edilir. Evcilleştirilen ve zamanla daha ince tüylü koyunların tercih edilmesiyle bir tekstil malzemesi olarak kullanılmaya başlayan yünün tarihi M.Ö. 9000’e kadar uzandığı tahmin ediliyor. Yünden yapılan giysilere ait en eski kanıt M.Ö. 4000 yılına ait. Avrupa’da koyun yününün kullanılması M.Ö. 3000 yıllarına dayanırken, Danimarka’da bir bataklıkta bulunan yün dokuması M.Ö 1400 yılları olarak tarihlendirilmiş. Yün, 11. Yüzyılda özellikle İtalya’da önemli bir ekonomik değere ulaştı. İtalya’nın ünlü Medici ailesinin servetlerinin büyük bölümünü yünden elde ettiği biliniyor.
Dayanıklılığı ve ısı yalıtımı özellikleriyle bilinen yünlü kumaşlar Rönesans’la birlikte tüm Avrupa’ya yayıldı. 17. Yüzyıla gelindiğinde önce Fransa'da, sonra İngiltere'de merinos yünüyle imal edilen kumaşlar yayılmaya başladı. Yünlü kumaşları askeri amaçlı da kullanmaya başlayan Fransızlar dokumada hızla gelişti ve fabrikaların yanı sıra evlerde kurulan dokuma tezgahlarıyla kumaş üretmeye başladı. Ardından gelen savaş ve göçlerle birlikte İngiltere’ye geçen dokuma tezgahlarıyla artan üretim günümüz tekstil sanayinin temelini oluşturdu. Britanya İmparatorluğu’nun koyunları geniş otlaklara sahip Avustralya kıtasına götürmesiyle küresel yün endüstrisinin yörüngesi değişti. Koyun nüfusu kısa sürede artan Avustralya, dünyanın yün başkenti olurken, komşusu Yeni Zelanda da önemli bir üretim merkezi haline geldi. Osmanlı’da ise ilk yünlü kumaş dokuma tesisi 1804 yılında askerlerin üniforma ihtiyacını karşılamak için kuruldu. Hereke Yünlü Kumaş fabrikası 1843 yılında açıldı. Atatürk'ün emri ile kurulan ilk sanayi tesislerinden olan Bursa Merinos 1938 yılında iplik, 1944 yılında dokuma ve 1946 yılında yünlü kumaş üretimine başladı.
İPEĞİN YOLCULUĞU
İpekböceği kozasının yapımında ürettiği doğal filament elyaf, inceliği, yumuşaklığı, ışıltılı parlaklığı ve dayanıklılığından dolayı diğer liflere göre daha lüks kabul edilir. İpek dokumacılığı 4 bin 600 yıl önce Çin'de başlamış olmasına rağmen yayılımı çok daha yavaş olmuştur. İpeğin ikinci en önemli durağı ise Bizans İmparatorluğu’nun başkenti olan bugünkü İstanbul… İpek, özellikle Bizans ekonomisinde en önemli mallardan biridir ve devlet tarafından hem ödeme hem de diplomasi amaçlı kullanılmıştır. Önceleri ham ipek, Çin'den getirilirdi ve kaliteli kumaş haline getirilip, yüksek fiyatla dünyaya satılırdı. Sonraları, ipek böceği yumurtaları Bizans'a kaçırıldı ve başkent Konstantinopolis, Avrupa'da ilk önemli ipek dokuma merkezi haline geldi. 12. yüzyılda İtalyan ipek dokuma endüstrisi kuruldu. Fransa’da ise çok daha sonra Lyon kenti ipek üretiminde merkez haline geldi. Osmanlı döneminde Bursa’da ipek üretimi hayli yaygınlaşsa da bu konuda koruyucu bir yaklaşım geliştirilmediğinden zamanla yok olmuştur.
İSTANBUL KUMAŞÇILARI
1800 ve 1820 yıllarında İstanbul’da kumaş esnafının 2 bin 750 ve Kemahçı esnafının da 350 tezgâhı vardı. Bütün bu tezgahlarda 5 binden fazla insan çalışıyordu. 1868 yılında bu kumaş tezgahlarından ancak 25 tane kaldığı kaydedilmiştir. Bunun nedeni fabrika üretimiyle daha ucuz kumaş üreten Avrupa ülkelerinin herhangi bir gümrük kısıtlaması olmadan pazara girmesiydi
KUMAŞ TÜRLERİ VE ÜRETİM TEKNİKLERİ
Kumaş türleri, hammadde olarak kullanılan elyaf çeşidine, bu elyafları birbirine bağlayan tekniğe, bunları üretmek için kullanılan makine ve teçhizat ile kumaş terbiye yöntemlerine bağlı olarak farklılık gösterir. Bununla birlikte, kumaş üretiminde genel olarak üç teknik vardır: Dokuma, Örme ve Keçeleme.
Örme Kumaşlar
Esnek, dolgun ve çok daha yumuşak tekstil yüzeyi olan örme kumaşlar, tek ya da topluca beslenen ipliklerin iğneler aracılığı ile ilmekler haline getirilerek örülmesiyle oluşturur. Örme kumaşlar örgü yapısını oluşturan ilmeklerin özel bağlantı şekillerinden dolayı elastik bir yapıdadır.
Dokuma Kumaşlar
İki ipliğin örgü denen ve belli bir sistemle birbirlerine dik bir açı ile bağlanmalarıyla oluşturulan kumaşlara dokuma kumaş denir. İki iplikli sistem diye de tabir edilen dokumalarda, iki iplik serisinin kumaşın boyu hizasında olanlara çözgü, kumaşın eni hizasında olanlara ise atkı iplikleri adları verilmektedir. Dokumada genel prensip atkı ve örgülerin birbirinin içerisinden geçmesidir. Bu alanda yapılmış en büyük yenilik Leonardo da Vinci'nin 1490 yılındaki icadı olan mekiğin kullanılması kabul edilir. 1700’lü yılların sonunda buharlı dokuma tezgahlarının devreye girmesiyle ucuz ve seri üretimin kapısı açıldı. Poplin, gabardin, kaşmir, saten, organze, tafta, denim, kaşe, patiska, basma, etamin, jakar, kanvas, kaşe, mermerşahi, çuha, tergal, alpaka, diril, şayak dokuma kumaşlara örnektir.
Dokusuz Kumaşlar (Nonwoven)
Liflerin çeşitli yöntemlerle birbirine tutturulmasıyla oluşturulan yüzeylerdir. Su Geçirmez Kumaşlar (Gore) “Gore” adıyla anılan bu tür kumaşlar, her santimetrekarede 1,4 milyar adet mikro gözenek içeren çok ince ve teknik bir kumaş çeşididir. Su geçirmez kumaşlar, polyester ve naylon gibi sentetik kumaşlar üzerine ısıl işlemle lamine edilerek nefes alabilir fakat su ve rüzgâr geçirmez yüksek performanslı kumaşlar haline getirilir.
DİMİ ÖRGÜ
Sıkça duyduğumuz “dimi” aslında belirli bir kumaş lifini değil, o kumaştaki örgü bağlantısını ifade eder. Dimi, saten ve düz dokuma ile birlikte üç örgü türünden biridir. Genel olarak yüzeyde belirgin, çapraz çizgilerle karakterize edilen dokuma pamuklu kumaşları tanımlar. Dimi örgülü kumaşların koyu renkli ön yüzü ve daha açık bir arka yüzü vardır.
HAZIR GİYİMDE KULLANILAN DİĞER KUMAŞLAR
Keten Kumaş
Keten bitkisinin odunsu gövdesinden elde edilen liflerden yapılır. Lifler pamuktan çok daha güçlü ve parlaktır. Keten kumaşlar çok havalı, nefes alabilen, dayanıklı ve emicidir ancak üretilen elyaflarla karıştırılmadıkça çok kolay kırışır. Ev eşyaları, yazlık giysiler ve ceketlerin iç katmanı için kullanılır.
Şifon
Krep hissi veren hafif, şeffaf bir kumaş türü. Yumuşak dokuma ile bükümlü filament ipliklerden yapılmıştır. Genellikle ipek, suni ipek ve diğer sentetik liflerden dokunmuştur. Günlük ve gece elbiseleri dışında iç çamaşırlarında kullanılır.
Flanel Kumaş (Pazen)
Düz veya dimi dokumadan tamamen yünden üretilen oldukça saf ve yumuşak bir kumaş türüdür. En iyi flanel, hafif bir bükülme ile tamamen büzülmüş ipliklerden yapılır.
Gabardin
Pamuk, yün veya sentetik elyaftan yapılabilen dimi dokumalı sağlam kumaş. Takım elbise, pardösü, pantolon, üniforma, rüzgârlık ve diğer giysilerin yapımında kullanılır.
Jarse (Jersey) Kumaş
Adını Fransa'nın Jersey Adası'ndan alan ve dilimize Jarse diye yerleşen bu kumaş başlangıçta yün, şimdilerde pamuk ve sentetik elyaftan yapılan yumuşak, nefes alabilen, esnek örgü kumaş türüdür. Çeşitli giysiler ve ev eşyaları için kullanılır.
Kadife
Dilimize Arapça’dan geçmiştir. Saçaklı, tüylü, 'hav'lı anlamına gelen ‘kataif’ sözcüğünün çoğuludur. İpek, naylon, asetat veya suni ipek dokuma, orta ağırlıkta lüks kumaş. Düzgün bir havlamaya sahip, eşit şekilde kesilmiş liflerden oluşan yoğun bir yığınla karakterize edilir. Kısa havlı liflerin özelliği sayesinde güzel bir örtüye ve eşsiz yumuşak ve parlak bir görünüme sahiptir. Akşam giyimi, ev dekorasyonu ve döşemelik için kullanılır.
Tafta
Genellikle ipek, ayrıca polyester, naylon veya asetattan yapılan gevrek, orta ağırlıkta, düz dokuma kumaştır. Parlak bir görünüme sahiptir ve bu nedenle özellikle gece elbiselerinde kullanılır.
Tüvit Kumaş
Genellikle yünden yapılan kaba dokuma kumaştır. Lifler, düz dokuma veya dimi dokumalar kullanılarak dokunabilir. Başlangıçta avcılık faaliyetleri için kullanılan malzemelerden yapılmış, takım elbise ve ceketler için popüler olan, son derece sıcak, kalın ve sert, dayanıklı bir kumaştır.
Organze Kumaş
Başlangıçta ipekten, ayrıca polyesterden ve naylondan yapılmış hafif, şeffaf, canlı düz dokuma kumaş. Pırıltılı ve yarı saydam kalitede olduğu için gelinlikler ve gece kıyafetleri için popülerdir.
Poplin Kumaş
İlk üretimi Ortaçağ’da bugünkü Belçika sınırları içinde tekstili ile ünlü Poperinghe kasabasında olan pamuklu bir kumaş olan poplinin özelliği çözgüsünün atkısından sık dokunmuş olmasıdır. Özellikle gömlek ve elbiselerde kullanılan dayanıklı bir kumaş olan poplinde ipek, yün veya sentetik karışımlar da olabilir.
Şönil (Cenille) Kumaş
Dilimize FransızcaŞönil, bir tür iplik veya ondan yapılan kumaşa atıfta bulunabilir. Şönil, ipliği benzemesi gereken tırtıl için Fransızca kelimesidir. Çoğunlukla döşemede kullanılan pamuk, ipek, yün ve suni ipek gibi çeşitli elyaflardan yapılabilen inanılmaz derecede yumuşak dokuma kumaştır.
Jorjet (Georgette) Kumaş
Adını, 20. yüzyılın başlarında Fransız terzi Georgette de la Plante'den alan şeffaf, hafif, mat görünümlü bir krep kumaştır. Tipik olarak saf ipekten yapılan ancak aynı zamanda suni ipek, viskon ve polyester gibi sentetik elyaflardan da yapılır. Bluzlar, elbiseler, gece elbiseleri, sariler ve süslemeler için kullanılır.
Krep
Belirgin bir şekilde keskin, kıvrımlı bir görünüme sahip, ipek, yün veya sentetik elyaf kumaşı ifade eder. Kalıcı etki yaratmak için özel sert bükümlü iplikler kullanılır. Zarif dökümlü bluz ve elbiselerde kullanılır.
Asetat Kumaş
Pamuk tiftiklerinden ve / veya odun hamuru ve asetik asitten rafine edilmiş bir selüloz bileşiğinden oluşturulmuş üretilmiş elyaf. Özellikle gelinliklerde, parti kıyafetlerinde ve astar olarak kullanılan pürüzsüz ve dökümlü ipek benzeri bir dokuya sahiptir.
Akrilik Kumaş
Sentetik polimerden üretilmiş, yumuşak, hafif, sıcak, dayanıklı ve yün benzeri, kazak, çorap, şapka ve polar gibi kışlık giyimde kullanılan elyaftır.
Vinil Kumaş
Parlak, dayanıklı, plastik kaplamalı, suya dayanıklı kumaş, tipik olarak daha sonra polivinil klorür veya PVC ve poliüretan karışımı ile kaplanan dokuma polyester elyaftan yapılmış bir arkalıkla yapılır. Yaygın olarak dış giyim, yağmurluklar, parlak etekler, elbiseler, taytlar ve pantolonlar için kullanılır.
Polyester Kumaş
Petrokimyasallardan (etilen glikol ve tereftalik asit) yapılmıştır ve yüksek mukavemete, mükemmel esnekliğe, renk tutmaya, kırışıklık direncine, yüksek aşınma direncine sahiptir ve çabuk kurur. Polyester karışımları da aktif giyim için çok popülerdir.
Saten
Bir tarafta ipeksi, parlak yüzey ve diğer tarafta mat bir yüzey, kullanılan örgü türüne göre yapılmıştır. Pürüzsüz, parlak bir yüzeye ve güzel bir örtüye sahiptir. Farklı ağırlıklarda (hafiften ağıra) ve görünüş olarak ipeğe benzer. İç çamaşırları, gecelikler, bluzlar, gece elbiseleri ve çarşaflar, döşemeler için kullanılır.
Viskon
Lüks malzemeye benzer bir örtüye ve pürüzsüz bir hisse sahip olduğu için ipek yerine kullanılan odun hamurundan yapılmış yarı sentetik tip suni ipek kumaş. Yazlık giysiler, ev dekorasyonu ve döşemelik için kullanılır.
Elastan kumaş
Avrupa'da ‘elastan’, Amerika’da ‘spandeks’ denilen kumaş, Lycra ve Dorlastan'dır. Hafif, elastik ve yumuşaktır, ancak kauçuktan daha güçlü ve daha dayanıklıdır ve kompresyon giysilerde, mayolarda ve sütyenlerde kullanılır.
Naylon
Üstün esnekliği ile tanınan tamamen sentetik elyaf. Bir giysinin dayanıklılığını artırmak için genellikle doğal liflere eklenir ve günlük kıyafetlerde bulunabilir. Genellikle spor ayakkabı ve ceketlerin yanı sıra el çantaları ve aktif giyim gibi sert dış giyim eşyalarında kullanılır.
MODAYA YÖN VEREN KUMAŞÇI: ERLER TEKSTİL
Erler Kumaş, kökleri 70’li yıllara uzanan Erler Tekstil’in ilk göz ağrısı olarak 1992 yılında Osmanbey’de kuruldu. Ürün yelpazesinde bulundurduğu yüzlerce çeşit abiye ve günlük kumaşla hazır giyim sektörünün önemli tedarikçileri arasında yer alan Erler Kumaş, toptan ve perakende mağazalarına 2021 yılında ‘online’ satış kanalını ekledi. Özellikle İstanbul dışından gelen talepleri karşılamak için dijital gündemdeki gelişmeler ışığında hayata geçirilen erlerkumas.com ile firmanın yüksek kaliteli kumaş koleksiyonları moda endüstrisinin profesyonellerinin yanı sıra kendi modasını yaratmak isteyenler için de ulaşılabilir hale geldi. Erler Kumaş’ın resmi internet sitesi üzerinden satışa sunulan koleksiyon, güncel trendleri yansıtan elbiselik dokuma ve örme kumaşların yanı sıra abiye ve kokteyl elbiseleri için özel olarak tasarlanan işlemeli kumaş ve dantelleri kapsıyor. Firmanın bünyesinde dijital emprime baskı sistemi ise güncel moda trendlerini yansıtan desenleri, farklı kumaşlar üzerinde koleksiyona dönüştürerek tasarımcıların ve markaların yaratıcılığını destekliyor.
PERAKENDE KUMAŞ
Sektör profesyonellerinin tercihi olan doku ve renkleri yakalamak isteyen tasarımcı ve küçük ölçekli işletmeler dışında, ‘haute couture’ giyinmek isteyenler, amatör moda severler, kendi modasını yaratmak isteyenler ve moda tasarımı öğrencileri için perakende alternatifi sunan www.erlerkumas.com kısa sürede Türkiye’nin en önemli ‘online’ kumaş platformlarından biri haline geldi. Özel gün ve gecelerde giyilebilecek abiyelerden şık günlük elbiselere kadar her kadının gardırobunda bulunması gereken pantolon, etek, ceket, gömlek, bluz, tunik, şal, iç giyim, eşarp ve fular gibi giysiler için benzersiz kumaş alternatifleri sunan sitede fırsat ürünleri de bulunuyor.
DOĞRU KUMAŞ SEÇİMİ
Kullanılacak tasarıma göre doğru kumaşı seçmek çok önemli. Kumaşın eni, boyu, örgüsü, kumaşı oluşturan lif ya da ipliklerin türü, kalınlığı profesyoneller için önemlidir. Fakat doğru kumaş, sadece kumaşın rengi, deseni ve dokusunu tasarımla örtüştürmek anlamına gelmiyor. Kumaşın kullanım performansı hakkında bilgi sahibi olmak, o ürünün pazar ve fiyat durumunu bilmek tüketicinin doğru seçim yapmasını sağlayacaktır. Erler Kumaş internet sitesinde her ürün hakkında ayrıntılı bilgi verirken, ziyaretçilerin yardım alabileceği bir de WhatsApp hattı (+90 530 545 13 90) hizmet veriyor.
KUMAŞ FİYATLARI
Bir kumaşın fiyatını genel olarak kullanılan malzeme, üretim tekniği, üretim metrajı belirlemekle birlikte tüketiciye ulaşıncaya kadar farklı maliyet kalemlerinin de eklenmesiyle piyasa değeri oluşur. Kumaş fiyatlarında “en” denilen kumaşın genişliği de önemlidir ki genel olarak giysi kumaşları 90cm, 115cm ve 150cm genişliğindedir. Türkiye tekstil piyasasında kumaş fiyat aralığı oldukça geniş bir aralıktadır. Sahip olduğu satın alma gücüyle kaliteli ve güncel kumaşları uygun fiyata tedarik edip hazır giyim piyasasına sunan Erler Kumaş’ta kumaş fiyatları 95 TL ile 5.500 TL arasındadır. Erler Kumaş, dönem dönem takipçilerine uygun fiyatlı kumaşlar, parça kumaşlarda fırsat ürünleri gibi kumaş kampanyaları yapmaktadır.